امین محسنی (آرمان)
«آزادي بيان» مفهومي است كه تفاسير و قرائت‌هاي گوناگوني از آن
ارائه مي شود. گاهي تصور مي شود اين حق تركيبي از دو حق به ظاهر متفاوت مي باشد كه
بخش ديگر آن عبارت است از آزادي انديشه يا عقيده. مبناي اين پندار عمدتا اين است
كه حق آزادي بيان بدون داشتن حق آزادي تفكر و عقيده، نامفهوم و چه بسا دست نيافتني
است. از سوي ديگر، رويكرد حقوق بنیادین بین الملل، اسناد و مقررات بين المللي و
نيز حقوق اساسی داخلي كشورها بگونه اي است كه اصولا بين آزادي بيان و آزادي انديشه
یا عقيده تفاوت مي گذارند.
در اين مقاله ضمن بررسی
مفهوم و تعريف آزادي بيان با مراجعه به نظریات اندیشمندان و بررسی دیدگاه ها و با
استناد به اسناد و مقررات مرتبط داخلی و بین المللی، تلاش مي شود مبانی تئوریک و
نظری آزادی بیان بررسی شود، ویژگی های اصلی، شباهت ها و تفاوت های آن از ديگر
آزادی های همزاد و همريشه همچون آزادی انديشه، آزادی مذهب و آزادی عقيده، تبيين
گردد و به این پرسش پاسخ داده شود که آیا میان آزادی بیان از یک سو و آزادی سخن،
اندیشه، عقیده و مذهب از سوی دیگر، تفاوت وجود دارد یا خیر؟